Конспекты» Дене. Зат» қоршаған орта 3 сынып

Жарияланды 21-12-2013, 18:06 Категориясы: Бастауыш сынып

Дүниетану

Сабақ тақырыбы: Денелер. Заттар
Сабақ мақсаты: оқушылардың табиғи және жасанды денелер мен олардың құрамы туралы, зат туралы, түсіктерін қалыптастыруына ықпал ету; балалардың өткен тақырып бойынша білімдерін тексеру; есте сақтау және ойлау қабілеттерін арттыру; тазалыққа тәрбиелеу.
Сабақ типі: жаңа сабақ
Сабақ әдісі: интербелсенді тақта, электрондық оқулық, салыстыру, талдау, сұрақ — жауап
Көрнекілік: суреттер, кесте
Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезең Психологиялық дайындық
Бүгін қай күн? Сәрсенбі —————— Қайырлы күн, балалар
Ертең қай күн? Бейсенбі —————- Қайырлы күн, мұғалімдер
Оят онда Сәрсенді ———————— Тыныш болып түніміз
Оят онда Бейсенді ———————— Ашық болып күніміз
Сабағынан қалмасын ——————— Сәттілікке толсын — ай

Топ басшыларына бағалау парағын тарату
2. Үй тапсырмасын тексеру
«Әр суретті өз орнына қой» ойынын ойнау. (Интербелсенді тақтада слайд )
Бәріміз тақтаға қарайық. Әр суреттің орнын тапсаң, артынан құпия сөз шығады. Ол үшін үй тапсырмасы бойынша мына сұрақтарға жауап берулерің керек.
1. Температураны немен өлшейді? Оның түрлерін ата (суреттерін көрсету)
2. Ауа, су, топырақ температурасының тіршілік иелері үшін қандай маңызы бар?
3. Дені сау адамның қалыпты температурасы қандай болу керек?
4. Ауа райын білу не үшін керек?
5. Ауа — райын болжайтын қандай жәндіктерді білесіңдер?
(Көл, аққу, балық, құс, ағаш, инелік суреттері және рет сандары бар буындар болады.) Суреттерді орнына жылжыту арқылы құпия сөз шығады. Оларды ретімен орналастыр.)
Денелер мен заттар деген сөз шығады. Ендеше бүгінгі сабағымыз денелер мен заттар жайында болмақ.
Тақтаға назар аудару. Суретке қарап не айтуға болады? Табиғат көрінісі. Осы суреттердің қайсысы артық? Көл
Неге? Өйткені ол өлі табиғат. Сонымен тірі, өлі табиғат дегеніміз не екен? Ал осылардың бәрін бір сөзбен дене дейміз.
Ал сендер дене дегенді қалай түсінесіңдер?

3. Жаңа сабақ
Дене деген сөздің басқа да мағынасы бар екен. Бәріміз тақтаға қарап, дененің не екендігін түсініп алайық. ( электрондық оқулық арқылы тыңдау)
Не түсіндік? Дене деген не? Оның қандай түрлері бар екен? Зат деген не?
Осы сыныптың ішінде дене бар ма?

4. Оқулықпен жұмыс.
1 топ: 30 беттегі 1 — абзацты оқу. Денелер табиғи және жасанды дене екендігі жайлы оқиды. Суреттерін ажырату.
Тақтамен жұмыс Электрондық оқулықтан табиғи, жасанды денелерді ажырату
2 — топ: Денелер қатты, сұйық, газ тәріздес болады. Үстелдің үстіндегі тас, целлофандағы ауа, стақандағы суды көрсетіп қайсысына жататындығын айту.
3 — топ: Дене заттардан тұрады. Үстелдің үстіне 2 сызғыш ( ағаш, пластмасса), 1 қант, стақандағы су, өсімдік, ауа. Өсімдіктің құрамы күрделі.(су, крахмал, қант және басқа заттар бар. Адамдар мен жануарлар да әр түрлі заттардан тұрады. Кітап пен дәптер, қаламды дәлелдеу.
4 — топ: Сен білесің бе? айдары бойынша (балаларға қосымша карточка тарату)
Қайсы дене? Қайсы зат? Ажырат. Үстелдің үстіне сабын қою.
Сабын неден жасалған? Ерте кезде қазақ халқы қара сабынды алабота деген өсімдікті өртеп, малдың сүйектерін өртеп, өсімдіктің күлін және сүйектің майын қосып жасаған. Жасалған нәрсе түнімен тұрған. Сабынның мынадай пайдасы бар:
Егер жара шықса сол жерді сабынмен жуу керек. Иіс сабыннан гөрі кір сабынды пайдаланған дұрыс екен.
3 минут уақыт беру. Топтың жауаптарын тыңдау.
Енді біраз шаршаған шығармыз, сергіп дем алайық.

6. Сергіту сәті. « Бақытты баламыз» әнімен
Елді сүйген баламыз, —————— Біз талапты баламыз,
Білімнен нұр шашамыз. ————— Оқып — білім аламыз.
Әлкей, Қаныш атадай, —————- Заттар сырын ұғынып
Көп жаңалық ашамыз. —————- Ажырата аламыз.

7. Топтық жұмыс ( музыка)
1 — топ: Жасанды денелерді пайдаланып, бүгінгі тақырыпқа сай әңгіме құра.
2 — топ: Берілген өлеңнің ұйқасын тап. ( тақтаға шығарып қою)
Дене деген немене? ———————Бізді қоршап тұрған
Достым білгің ………… ме? —————Өлі, тірі……………
Дене ………… баласы ——————-Дене неден тұрса
Зат …………. анасы ———————-Дейміз оны ……………….
Керекті сөздер: келе, заттың, дененің, табиғат, зат.
3 — топ: Мына заттарды пайдаланып не құрастыруға болады? ( шырпы, ермексаз, скрепка, қағаз, кубик, қағаз, трубочка, )
4 — топ: Жұмбақ құрастыру. Сендер бір денені ойлап, сол дененің атынан сөйлейсіңдер. Ол қандай заттардан тұратынын жұмбақтап айтасыңдар. Мен құмнан жасаламын. Әрбір үйде боламын. Мен болмасам үйдің іші қараңғы болады. Мен қай денемін?

8. Қорытынды.
Ал, балалар бүгін сабақта не үйренгендеріңді тексеріп көрейін. Бәріміз тақтаға назар аударайық.( Электрондық оқулықтан тапсырма орындау)
• Тапсырма: Денелер қандай заттардан тұрады? Жаңбыр судан,
• Тапсырма: Денелер қандай заттардан тұрады? Ұшақ металлдан
• Тапсырма: Не неден жасалады? Ауызша
• Логикалық тапсырма. Алабота мен шырпының суретін көрсету. Қандай байланысы бар?
( шырпымен алаботаны өртеп сабын жасайды)

9. Бүгін сабақта не білдіңдер? Не үйрендіңдер? (балалар өз ойларын айтады.)
10. Топ басшылары бағалайды.
11. Балалар осымен сабақ аяқталды. Үйге тапсырма: Бір дененің жасалу жолын қарастыру. Адамдарға дененің қандай заттан тұратындығын білу не үшін керек? Сұраққа жауап іздеу.

Зат — Уикипедия

Зат – 1) жаратылыстануда – негізгі физикалық ұғым. Зат тыныштық массасы мен кеңістікте шектелген пішімі бар бөлшекті нысандардың (атом, молекула, ион, денелер) жиынтығын білдіреді. Дене мен затбөлшектері ауыспалы жылдамдықпен қозғалып, ал өріс (мезондықтан басқасы) вакуумдегі жарық жылдамдығымен бірдей тарайды. Элементар бөлшектер (электрон, протон, нейтрон, т.б.) дәрежесінде затпен өрістің айырмашылықтары шартты болады. Зат бөлшектерінің өзі белгілі бір өрістердің кванттарына айналады да, өзінің таза дискреттік сипатын жоғалтады, ал өріс болса үздіксіз болудан қалып, өзінің кванттары – дискреттік құрылымын құрайды. Бұл затпен өріс бірлігінің көрінісін және олардың арасында қатал шектеудің болмайтынын көрсетеді. Сонымен бірге, белгілі жағдайға байланысты затпен өріс өзара бір-біріне (өрістен затбөлшектері пайда болып немесе керісінше) ауысып отыруы мүмкін. Өйткені олардың қасиеттері бір-бірімен өзара тығыз байланысты, себептес болып келеді;

2) философияда – салыстырмалы түрде басқа нәрседен тәуелсіз, орнықты жеке бір нәрсе, дене, адам іс-әрекетінің құралы. Философияда зат ұзақ уақыт бойы өзінің қарапайым мағынасында, тек объективті дене есебіндегі қасиеттерімен бірге ғана қарастырылып келді. Дүниені осындай жеке заттардың, нәрселердің жиынтығы есебінде қарастыру философияда 19 ғ. басына дейін орын алған болатын. Философия тарихында затұғымына ерекше мән бере талдау неміс философы И.Канттан басталған. Ол өз ілімінде “өзіндік затты”, яғни өздігінен өмір сүретін затты біздің қабылдауымыздағы затқа басқаша айтқанда, “біздің затқа” қарама-қарсы қойып қарастырады да, оларды бір-бірінен мүлде алшақтатып, адамзат танымының мүмкіндігін қабылдаудағы затпен шектеп, “өзіндік затты” танып-білуге болмайды деп тұжырымдайды. Қазіргі философияда затұғымы күрделі мағынаға ие. Зат жай ғана әлдебір қарапайым нәрсе емес, ол көп өлшемді. Өйткені әр түрлі басқа заттарға қатынасында, адамның жан-жақты шығарм. іс-әрекетінде (экономикалық, техникалық, коммуникативтік және т.б.) әр түрлі қасиеттерімен, сапаларымен айшықталады. Сондықтан затты тек қана бір жағынан қарастыру, оның физ.-хим., яғни табиғи қасиеттерімен ғана шектелу абстрактылық түсінікке соқтырады. Затты толыққанды түсіну үшін оны адамға, адамның мұқтаждары мен мақсат-мұраттарына, талғамдары мен құндылықтарына байланыстыра қарастыру қажет. мысалы, орманда өсіп тұрған ағаш, үй тұрғызғандағы құрылысшының қолданған ағашы, балтаның не балғаның ағаш сабы не суреттегі көркемдеп салынған ағаштың бейнесі – бәрі де бір затболып көрінгенімен, олар бір-бірінен мәнді айырмашылығы бар әр түрлі заттар санатына жатады, әр түрлі қызмет атқарып, әр түрлі пішінде өмір сүреді. Сондықтан затты берілген бір ғана түрде қабылдаумен шектелмей, оны қалыптасуы мен дамуы, адамның әмбебап іс-әрекетіндегі атқаратын көптүрлі қызмет аясында алып қарастыру қажет;

3) құқықта – мүліктік құқық қарым-қатынасындағы негізгі нысан. Азаматтық құқықта зат әрқилы негіздемелер бойынша жіктеледі:^[1]

1. өндіріс құрал-жабдықтары
2. тұтыну заттары
3. біртекті заттар және дара заттар,
4. бөлінетін заттар және бөлінбейтін заттар, т.с.с.

Біртекті заттар барлығы үшін ортақ қасиеттерімен сипатталады да, мөлшері санмен, салмақпен, т.б. өлшемдермен айқындалады. Оларды бір-бірімен алмастыруға болады, жоғалуы, жойылып кетуі де мүмкін, әдетте, мұның өзі борышкерді затты несие берушіге қайтару міндетінен босатпайды, өйткені оның “тегі ешқашан өлмейді”. Кейбір келісімшарттардың (мысалы, жалдау шартының, мердігерлік шартының) нысаны тек дара заттар болуы мүмкін.

Бөлінетін заттар оларды бөліске салу барысында өзінің пайдалылық қасиетін жоғалтпайды (мысалы, бір қап ұн), ал бөлінбейтін заттар ондай қасиетін жоғалтып алады (мысалы, автомашина). Мұндай қасиет бір затқа ортақ меншікке қатысушылар үшін оны бөлу кезінде, сондай-ақ, көп тарапты міндеттемелердегі үлестік және ынтымақты жауапкершілік кезінде әрқилы заңдық салдарларға апарып соқтырады.

Заттар, сондай-ақ, негізгі зат және оған қосалқы заттар болып та жіктеледі (мысалы, кілт құлыппен бірге, шаңсорғыш түтікшелермен бірге сатылады). Азаматтық құқықта ақша мен бағалы қағаздар да зат деп танылады. Ақша мен ұсынушыға арналған бағалы қағаздар біртекті, алмастырылатын заттардың бір түрі ретінде қарастырылады. Ақшаның жойылуы борышкерді несие берушіге ақша алған сомасын төлеуден босатпайды.

Заттар, сондай-ақ, ұқсатылатын заттар және ұқсатылмайтын заттар болып та бөлінеді. Ұқсатылатын заттар бірнеше мәрте пайдалану барысында жойылып бітеді немесе мүлдем өзгеріске ұшырайды (мысалы, шикізат), ал ұқсатылмайтын заттар пайдалану кезінде тозады, бірақ недәуір уақыт бойына өзінің бастапқы қасиеттерін жоғалтпайды (машиналар, тұрғын үйлер, жиҺаздар, т.б.). Ұқсатылатын заттар мүліктік жалдау, қайтарымсыз пайдалану келісімшарттарының нысаны бола алмайды, әйтсе де ақшаны жұмсаған борышкер борыш сомасын несие берушіге басқалай ақшамен қайтара алатындықтан қарыз келісімшартының нысаны бола алады. Азаматтық құқықта жер телімдері, жер қойнауы телімдері, оқшауландырылған су нысандары және жермен тығыз байланысты нәрселердің бәрі, яғни міндет-мақсатына орасан зор зиян келтірмей тасымалдау мүмкін емес нысандар, соның ішінде ормандар, көпжылдық екпе ағаштар, үй-жайлар, ғимараттар жылжымайтын заттарға, яғни жылжымайтын мүлікке жатқызылады. Жылжымайтын мүлікке жатпайтын заттар, соның ішінде ақша мен бағалы қағаздар жылжымалы мүлік деп танылады. Жылжымайтын мүлік құқығын тіркеу заңда көрсетілгендерден басқа реттерде талап етілмейді.^[2]

Зат, нәрсе— бойында белгілі бір қасиеттері бар, материалдарды белгілеу үшін күрделі терминдерде қолданылатын түсінік.

Дереккөздер[өңдеу]

1. ↑ Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6
2. ↑ «Қазақ Энциклопедиясы»,4 том 3 бөлім

Физикалық дене, зат, салмақ, жер ғаламшары, географиядан сайыс сабақ жоспары

«Физикалық дене. Зат. Салмақ»
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: жер ғаламшары тарауы бойынша алған білімдерін қорытындылау, жинақтау, материалды меңгеру дәрежесін тексеру. Жаңа тақырып бойынша физикалық дене, зат, салмақ ұғымдарын түсіндіру.
Дамытушылығы: оқушылардың топпен жұмыс істеу қабілетін арттыру, есте сақтау дағдыларын дамытып, өтілген материалды жүйелей білуге баулу.
Тәрбиелік: тапқырлыққа, белсенділікке, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: дүние жүзінің физикалық картасы, глобус, атлас, слайдтар.
Сабақтың түрі: қайталау, жинақтау сабағы және жаңа сабақ.
Сабақтың типі: сайыс сабағы және жаңа ұғымды меңгерту.
Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, ауызша әңгімелеу, сұрақ — жауап.

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру.
Сынып оқушылары 2 топқа бөлінеді, әр топтың топ басшылары бар. Олар оқушылардың білімін бағалайды. Топтарға бағалау парағы таратылады.
Балалар, бүгін біз «Жер ғаламшары» тарауы бойынша алған білімімізді жүйелеп, қорытындылау мақсатында сайыс түрінде өткізгелі отырмыз, сонымен қатар біз жаңа тараудың тақырыбымен танысамыз.
І кезең: «Даярлық байқауы» (Ой қозғау).
ІІ кезең: «Тез жауап».
ІІІ кезең: «Географиялық лото».
IV кезең: Жаңа сабақ түсіндіру.
V кезең: Сабақты бекіту.

І кезең: Даярлық байқауы. Оқушылардың сайысқа дайындығына және жинақылығына зер салу үшін ой қозғау сәті. Әр топқа жұмбақтар интерактивті тақтадан көрсетіледі.
І — топ
1) Дүниеде бір қарбыз бар солмайтұғын,
Жаз шіріп, қыста үсіп тоңбайтұғын.
Жаһанның жерін, суын, жәндіктерін
Іші кең, бәрін салса толмайтұғын. (Жер, аспан)
2) Үлкен — үлкен түйені,
Тастапты адам шөгеріп.
Өркеші бұлтқа тиеді,
Бауыры жатыр көгеріп. (Тау)
ІІ — топ
1) Тұрғыны жоқ елдер
Үйі жоқ қалалар
Ағашы жоқ ормандар
Суы жоқ теңіздер.
Бұл не? (Географиялық карта)
2) Бар ма, жоқ па
Оны анық білмейсің
Ол жоқ жерде
Өмір сүріп жүрмейсің. (Ауа)

ІІ кезең. «Тез жауап».
1 — топ.
1) Жер нешінші ғаламшар? (3)
2) Жер Күнді межеленген уақытта толық айналып өтуін не дейміз? (жыл)
3) Құрлықтың жан — жағын мұхиттар мен теңіздер қоршап жатқан ірі бөлікті не деп атайды? (материк)
4) Жер бетінің қанша пайызы су? (71%)
5) Ең алғашқы өте дәлдікпен берілген карта XVI ғ. басында қайда жасалды? (Еуропада)
6) Жер шарында қанша мұхит бар? (4)
7) Жердің ішкі құрылымын ата. (ядро, мантия, жер қыртысы)
8) Жердің қатты қабаты? (литосфера)
9) Емдік сулардың шығып жатқан жері? (арасан)
10) Тынық мұхиттың ең терең жері? (Мариан шұңғымасы)
11) Жер бетінің құнарлы қабаты? (топырақ)
12) Табиғи жолмен жасалған арна арқылы ағатын су? (өзен)
13) Өзеннің басталар жерінен құяр жеріне дейінгі аралықты не дейді? (өзеннің алабы)
14) Жердің ауа қабаты? (атмосфера)
15) Белгілі бір аймақтағы ұзақ жылдар бойы қайталанатын атмосфераның төменгі қабатының жағдайын не дейміз? (климат).

2 — топ.
1) Жер шарының кішірейтілген моделі? (глобус)
2) Жердің табиғи серігі? (Ай)
3) Материктердің аралығында орналасқан үлкен сулы алқаптарды не дейміз? (мұхиттар)
4) Жер бетінің қанша пайызы құрлық? (29%)
5) Картада көгілдір түспен не бейнеленген? (Су)
6) Жер шарында қанша материк бар? (6)
7) Тау жыныстарының негізгі үш типін ата. (Магмалық, шөгінді, метаморфты)
8) Жердің су қабығы? (гидросфера)
9) Су табиғатта неше күйде кездеседі? (3)
10) Дүние жүзілік мұхиттың бөліктері? (теңіз, шығанақ, бұғаз)
11) Топырақтану ғылымының негізін салушы орыстың жаратылыстанушысы? (В. В. Докучаев)
12) Өзеннің құяр жері не деп аталады? (өзеннің сағасы)
13) Үнді мұхиттың ең терең жері? (Зонд шұңғымасы)
14) Ауа қандай газдардың қосындысы? (Оттегі, азот, көмірқышқыл, аргон)
15) Белгілі бір жердегі тәулік ішінде болатын атмосфераның төменгі қабатының жағдайы не деп аталады? (Ауа — райы).

ІІІ кезең: «Географиялық лото». Әрбір топ слайд бойынша көрсетілген суреттің атауын тауып, картадан көрсетуі керек.
І топ:
1) Дүние жүзіндегі ең ыстық материк? (Африка)
2) Дүние жүзіндегі ең үлкен материк? (Еуразия)
3) Дүние жүзіндегі ең кіші және құрғақ материк? (Австралия)
4) Дүние жүзіндегі ең ылғалды және жасыл материк? (Оңтүстік Америка)
5) Жер бетіндегі ауданы жағынан ең үлкен арал? (Гренландия)
ІІ топ:
1) Мұз жамылған материк? (Антарктида)
2) Ең ұзын мұхит? (Атлант)
3) Ең үлкен және ең терең мұхит? (Тынық)
4) Жер бетіндегі ауданы жағынан ең үлкен көл? (Каспий)
5) Ең ұзын өзен? (Ніл)

IV кезең: Жаңа сабақ түсіндіру.
Жаңа тақырып: «Физикалық дене. Зат. Салмақ».
Табиғаттағы заттар қандай күйде кездеседі? Мысал келтіріңдер.
Физикалық дене дегеніміз – бізді қоршаған заттар ( машина, үй, жиһаз, ойыншықтар, т. б.).
Зат дегеніміз – физикалық дененің құрамдас бөліктері ( оттегі, ауа, су, т. б.)
Сұйықтың молекулалары бір — біріне тартылып тұрады, яғни сұйықтың қабығы бар тәрізді болады, мұндай байланысты беттік керіліс деп атайды.
Кез — келген физикалық дененің құрамында белгілі бір мөлшердегі заттар және олардың өзіндік салмағы болады. Салмақты негізінен таразымен өлшейді, масса бірлігіне килограмм (кг) пайдаланылады.

V кезең: Сабақты бекіту.
1. Физикалық дене дегеніміз не?
2. Зат дегеніміз не?
3. Салмақтың өлшем бірлігі?
Қорытындылау: Әр топтың қорытынды ұпай санын шығарып, бағаланады. Топтағы белсенділік танытқан оқушыларды атап өтіледі.

Дене — это… Что такое Дене?

Дене́ – это общее самоназвание нескольких индейских народов, проживающих в северной арктической части Канады и на юго-западе США. Название буквально значит «человек», «люди». Дене говорят на атабаскских языках.

Местообитание

Дене расселены на широких просторах. Они живут в Долине Маккензи (к югу от Инувиалуит), и а также на землях к западу от Нунавута. Их родина достигает запада Юкона, и северной части Британской Колумбии, Альберты, Саскачевана, Манитобы, Аляски и юго-западных штатов США. Издавна существовала вражда между дене и эскимосами. Бехчоко (Северо-Западные территории) – крупнейшее сообщество дене в Канаде, расположенное в 80 км северо-западнее от Йеллоунайфа.

Этнография

Всего существует четыре общины дене: Эсклав, Сахту, Тличо (Дог-Риб), Чипевьян. В 2005 г. старшие представители дене решили присоединиться к Организации наций и народов, не имеющих представительства (UNPO) в поиске признания их культурного наследия и прав на землю.

Язык

Дене говорят на Североатабаскских языках (подгруппа атабаскских языков) языковой семьи на-дене. У дене есть два лингвистических родственника в США: дине (навахо), и т’индэ (апач) южноатабаскской языковой подсемьи.

Известные дене

• Этель Блондин-Эндрю – прежний член парламента от Западной Арктики (электоральный округ Северо-Западные территории)
• Лила Гилдей – канадский исполнитель народных песен, победитель Юноны (Juno Award) (2007 г.), кандидат (2003 г.), трёхкратный победитель Премии канадской музыки аборигенов (Canadian Aboriginal Music Award) Музыки (2002 г.)
• Кэти Эттибэр – известная канадская индивидуальность чата и музыкант
• Тамо Пеникетт – актёр, известен за игру в фильмах Звёздный крейсер «Галактика» и Кукольный дом (телесериал)
• Пол Эндрю – журналист, вещающий от дене, и победитель национальной награды Достижений аборигенов (National Aboriginal Achievement Award)
• Ричард Ван Кэмп – автор Догриб (Dogrib), рассказчик и детский книжный автор из Форт-Смита (Северо-Западные территории)

В массовой культуре

• Линкс-Ривер – вымышленный город, что был сообществом дене, на канадском телесериале В 60 на север

Ссылки и источники

Коренные народы Канады

Коренное население (2006): 188 365 (индейцы: 97 275 · эскимосы: 1610 · метисы: 85 495) Дене (чипевьян) Атабаска-Чипевьян · Дене-Та · Колд-Лейк · Смитс-Лэндинг · Форт-Маккей · Форт-Макмюррей · Чипевьян-Прери Кри Бивер · Бивер-Лейк · Вудленд-Кри · Толлкри · Уайтфиш-Лейк Стони Алексис-Накота-Сиу · Бэрспо · Уэсли · Чиники · Пол Черноногие Блад · Пиикани · Сиксика Равнинные кри Бигстоун-Кри · Дрифтпайл · Дунканс · Капавено · Кехевин-Кри · Литтл-Ред-Ривер-Кри · Лубикон-Лейк · Луи-Булл · Лун-Ривер-Кри · Микисев-Кри · Монтана · Очиесе · Сакер-Крик · Свон-Ривер · Соридж · Стерджеон-Лейк-Кри · Сэддл-Лейк · Сэмсон · Фрог-Лейк · Херт-Лейк · Хорс-Лейк · Энок-Кри · Эрмайнскин-Трайб Сарси Тсуу-Тъина   Коренное население (2006): 196 075 (индейцы: 129 580 · эскимосы: 795 · метисы: 59 445) Ветсуветъен Ветсуветъэн · Мористаун · Ни-Тахи-Бухн Гитксан Гитанмаах · Гитаньов · Гитвангак · Гитсегукла · Глен-Вауэлл · Киспиох · Хагвильгет-Виллидж Далкельх (кэррьер) Йекуче · Клускус · Лхейдли-Тъэннех · Надлех-Вхутен · Назко · Накъаздли · Ред-Блафф · Саикъуз · Стеллатъэн · Такла-Лейк · Тлъазтъэн · Улькатчо · Чеслатта-Кэррьер Дене-тхах (эсклав) Форт-Нельсон Дунне-за (бивер) Вест-Моберли · Дойг-Ривер · Маклеод-Лейк · Профет-Ривер · Сото · Хаввей-Ривер Квакиутл Гваваэнук · Гвасала-Наквахдахв · Данахдахв · Квакиутл · Квиаках · Квиксутайнеук-Ах-Квав-Ах-Миш · Кейп-Мадж · Куатсино · Мамалиликулла-Квеквасотъэм · Намгис · Тлатласиквала · Тсаватайнеук Ковичан Ковичан · Лейк-Ковичан · Малахат Кри Блю-Берри-Ривер Ктунаха (кутеней) Акискнук · Лоуэр-Кутеней · Сент-Мэрис · Тобакко-Плейнс Нанаймо Нанусе Нисгаа Гингольх · Гитвинксихлькв · Китселас · Лахгальтсап · Нью-Аиянш Нлакапамух (томпсон) Аппер-Никола · Бостон-Бас · Бутройд · Йейл · Канака-Бар · Колдуотер · Кукс-Ферри · Литтон · Лоуэр-Никола · Никомен  · Нуайтч · Орегон-Джек-Крик · Сиска · Скуппах · Спуззум · Шакан · Эшкрофт Нуу-ча-нульт (нутка) Ахусальт · Дитидахт · Мовачахт — Мучалахт · Нучатлахт · Пачидахт · Тла-О-Куи-Ахт · Токуахт · Толвитсис-Трайб · Тсешахт · Уклюэлет · Учуклесахт · Хескуиахт · Хупакасахт · Хуу-Ай-Ахт · Эхаттесахт Нухальк (белла-кула) Китасу · Нухальк · Скин-Тьи · Хейльтсук Оканаган Аппер-Симилкамин · Лоуэр-Симилкамин · Оканаган · Осоюс · Пентиктон · Уэстбэнк Сахту Квадача Секани Бернс-Лейк · Лейк-Бабайн Секвепемк (шусвап) Адамс-Лейк · Бонапарт · Камлупс · Каним-Лейк · Каноэ-Крик · Кэмпбелл-Ривер · Литл-Шусвап-Лейк · Несконлит · Симпев · Скитчестн · Сода-Крик  · Спаллумчин · Уильямс-Лейк · Уисперинг-Пайнс — Клинтон · Хай-Бар · Шусвап · Эскетемк · Юнион-Бар Скуомиш Скуомиш Слиаммон (комокс) Клахусе · Комокс · Хомалько   Коренное население (2006): 196 075 (индейцы: 129 580 · эскимосы: 795 · метисы: 59 445) (продолжение) Снунеймухв (нанаймо) Снунеймухв Сонгис (сонгиш) Паукуачин · Тсавоут · Тсарлип · Тсейкум · Эскуимолт Столё Айтчелитц · Йаквиаквиусе · Катцие · Квав-Квав-Апилт · Квантлен · Квикветлем · Лайексон · Лах-квъалаамс · Лекъамель · Матскуи · Мускуэам · Пенелакут · Питерс · Попкум · Сиберд-Айленд · Скавахлук · Сквах · Сковкале · Сковлитц · Скуиала · Сувахлие · Сумас · Тцеачтен · Чаватхиль · Чемайнус · Чехалис · Чим · Халалт · Шхвай-Виллидж · Шхвъовхамель Стъатъимк (лиллуэт) Бридж-Ривер · Каюсе-Крик · Маунт-Карри · Нкуаткуа · Самахкуам · Сетон-Лейк · Скатин · Титкъэт · Тсквъайлахв · Хахлип Тахльтан Искут · Тахльтан Тсаввассен Семиахму · Тсаввассен Тсихокотъин (чилкотин) Александрия · Алексис-Крик · Стоун · Тлъэтинкох-тъин · Тусей · Хени-Гветъин Тслейль-ваутутх (беррард) Беррард Тсуке (суке) Бичер-Бей · Тсуке-Ке Хайда Олд-Массетт-Виллидж-Каунсил · Скидегате Хайсла Хайсла Цимшианы Гитхаала · Китсумкалум · Метлакатла · Хартли-Бей   Коренное население (2006): 108 425 (индейцы: 65 085 · эскимосы: 10 950 · метисы: 27 980) Абенаки Оданак · Волинак Анишинаабе (алгонкины) Винневай (Лонг-Пойнт) · Кипава (Игл-Виллидж) · Китиган-Зиби (Маниваки) · Китиганик (Рапид-Лейк) · Китсисакик (Гран-Лак-Виктория) · Пикоган (Абитибивинни) · Симосагинан (Лак-Симон) · Тимискаминг (Нотр-Дам-дю-Нор) · Хантерс-Пойнт (Вулф-Лейк) Атикамек Вемотаси · Манаван · Опитциван Вендат (гуроны) Вендаке Инну (монтанье) Матимекош (Шеффервилл) · Маштеуиатш (Пуэнт-Блё) · Нутукуан (Наташкуан) · Пакуа-Шипи (Сент-Огюстен) · Пессамит (Бетсиамит) · Уашат-Мак-Мани-Утенам · Унамен-Шипи (Ла-Ромен) · Экуанитшит (Минган) · Эссипит (Лез-Эскумен) Кри (ндухену) Вапмагустуи · Васванипи · Васкаганиш · Веминджи · Истмейн · Мистиссини · Немаска · Уже-Бугуму · Чисасиби Малеситы Какуна · Уитворт Микмаки Гесгапегиак (Мария) · Геспег (Гаспе) · Листугудж (Рестигуш) Мохавки Аквесасне · Донкастер · Канесатаке · Кахнаваке Наскапи Кававачикамач Эскимосы (нунавимиут) Итивимиут (восточный берег Гудзонова залива): Акуливик (Кейп-Смит) · Инукджуак (Порт-Харрисон) · Кууджуарапик (Грейт-Вейл, Пост-де-ла-Бален) · Пувирнитук · Умиуджак · Чисассиби (Малоси) Такрамиут (южный берег Гудзонова пролива): Ивудживик · Кангиксуджуак (Уэйкхэм-Бей, Марикур) · Куактак (Кейп-Хоуп-Адвансед) · Саллуит (Саглук) Унгавамиут (берега залива Унгава): Аупалук · Кангиксуалуджуак (Джордж-Ривер, Пор-Нуво-Кебек) · Кангирсук (Пейн-Бей) · Кууджуак (Форт-Чимо) · Тасиуджак (Ливс-Бей, Бе-о-Фёй)   Коренное население (2006): 175 395 (индейцы: 100 640 · эскимосы: 565 · метисы: 71 805) Анишинаабе (оджибве) Баффало-Пойнт · Беренс-Ривер · Бладвейн · Брокенхед · Вавайсикаппо · Вор-Лейк · Дофин-Ривер · Лейк-Манитоба · Лейк-Сент-Мартин · Литтл-Блэк-Ривер · Литтл-Гранд-Рапидс · Литтл-Саскачеван · Пайн-Крик · Пауингасси · Пегуис · Пинаймутанг · Поплар-Ривер · Розо-Ривер · Сковнан · Фишер-Ривер · Форт-Александер · Холлоу-Уотер · Эбб-энд-Флау Кри Баррен-Лендс · Бунибониби · Васагамак · Вускви-Супихк · Гарден-Хилл · Годс-Лейк · Гранд-Рапидс · Йорк-Фэктори · Кисикувевин · Кросс-Лейк · Манто-Сипи · Марсель-Колон · Матиа-Колон · Мосакахикен · Нисичаваясихк · Норвей-Хаус · Нортлендс · Опаскваяк · О-Пипон-На-Пивин · О-Чи-Ко-Сипи · Ред-Сакер-Лейк · Сапотавеяк · Сент-Тереза-Пойнт · Татасквеяк · Фокс-Лейк · Чемававин · Шаматтава Санти Бердтейл-Сиу · Дакота-Плейнс · Дакота-Типи · Канупавакпа-Дакота  · Лонг-Плейн · Роллинг-Ривер · Свон-Лейк · Сиу-Вэлли   Коренное население (2006): 24 175 (индейцы: 15 240 · эскимосы: 325 · метисы: 7 680) Микмаки Акадия (Голд-Ривер, Уайлдкэт, Ярмут) · Аннаполис-Вэлли (Кембридж) · Бэр-Ривер · Вагматкук · Вайкобах (Вайкокомаг) · Глускэп · Мемберту · Миллбрук · Пактнкек (Помкет и Эфтон, Саммерсайд) · Пикту-Лэндинг (Фишерс-Грант, Меригомиш) · Чэпел-Айленд · Шубенакади · Эскасони   Коренное население (2006): 24 915 (индейцы: 100 · эскимосы: 24 635 · метисы: 130) Эскимосы Кикиртамиут (Острова Белчер): Саникилуак (юг Баффиновой Земли): Икалуит (Фробишер-Бей) · Кикиктарьюак (Брафтон-Айленд) · Киммирут (Лейк-Харбор) · Кингаит (Кейп-Дорсет) · Пангниртанг (север Баффиновой Земли): Грис-Фьорд · Икпиарджук (Арктик-Бей) · Кангиктугаапик (Клайд-Ривер) · Миттиматалик (Понд-Инлет) · Резольют (иглуликские эскимосы): Иглулик · Репалс-Бей · Холл-Бич (эскимосы-нетсилик): Йоа-Хейвен · Пелли-Бей · Талойоак Саллирмиут (остров Саутгемптон): Корал-Харбор (эскимосы-карибу): Арвиат (Эскимо-Пойнт) · Бейкер-Лейк · Кангиктиник (Ранкин-Инлет) · Уэйл-Ков · Честерфилд-Инлет (медные эскимосы): Батерст-Инлет · Кеймбридж-Бей · Куглуктук (Коппермайн) · Умингмакток   Коренное население (2006): 17 650 (индейцы: 12 385 · эскимосы: 185 · метисы: 4 270) Малеситы Вудсток 23 · Кингсклир · Мадаваска, Нью-Брансуик (Сен-Базиль) · Оромокто 26 · Сент-Мэрис · Тобик Микмаки Бактуш · Бурнт-Чарч · Ил-Граунд · Ил-Ривер-Бар · Индиен-Айленд-Пабино · Метепенагиаг (Ред-Банк) · Форт-Фолли · Элсипоктог   Коренное население (2006): 23 455 (индейцы: 7 765 · эскимосы: 4 715 · метисы: 6 470) Инну (монтанье) Мушуау-Инну (Натуашиш) · Шешатшиу Микмаки Миаупукек (Конн-Ривер) · Бурнт-Чарч Эскимосы Лабрадоримиут: Макковик · Нейн · Поствилл · Риголет · Хоупдейл · Хэппи-Вэлли — Гус-Бей   Коренное население (2006): 242 495 (индейцы: 158 395 · эскимосы: 2 035 · метисы: 73 605) Анишинаабе (алгонкины) Анимбиигу-Заагииган-Анишинаабек · Биг-Грасси · Биинджитиваабик-Заагинг-Анишинаабек · Бингви-Нейааши-Анишинаабек · Анишинаабе-Ваужушк-Онигума · Манси-Делавар · Анишинаабе-Наонашиинга · Пикваканаган · Пик-Моберт · Темагами · Форт-Уильям Анишинаабе (оджибве) Аамдживнаанг · Англь-Норд-Уэст-дю-Миннесота · Аундек-Омни-Канинг · Батчевана · Босолей · Вабасимунг · Вабаусканг · Вабигун-Лейк · Васауксинг · Виквемиконг · Галл-Бей · Гарден-Ривер · Грасси-Нарроус · Делаваре · Джорджина-Айленд · Жиибаахаасинг · Игл-Лейк · Искатевизаагеган 39 · Керв-Лейк · Кеттл-энд-Стоуни-Пойнт · Кучичинг · Кэт-Лейк · Лак-де-Миль-Лак · Лак-ла-Круа · Миссисога · Миссисоги-Кредит · Миссисоги-Скагог-Айленд · Мичипикотен · Мишкигогаманг · Мнджиканинг · Мус-Дир-Пойнт · Мчигинг · Наваш · Найкатчевенин · Наоткамегваннинг · Нибинамик · Нисиккусеменеканинг · Обашкаандагаанг · Оджибвеи-Саугин · Олдервилл · Онигаминг · Очиичавебабигоининг · Пеи-Пла · Пик-Ривер · Ред-Рок · Рейни-Ривер · Сагамок-Анишнавбек · Саугин · Сен-Ривер · Серпент-Ривер · Станджикоминг · Тайква-тагаму · Теймс · Уайтфиш-Лейк · Уайтфиш-Ривер · Хайавата · Шаванага · Шапло-Оджибвей · Шегуиандах · Шешегванинг · Шол-Лейк 40 Вендат (гуроны) Вахнапите · Докис · Магнетаван · Ниписсинг · Хенви-Инлет Кайюга Аппер-Кайюга Кри Аттавапискат · Брансуик-Хаус · Биг-Траут-Лейк · Бэрскин-Лейк · Вавакапевин · Вагошиг · Вапекека · Вебекуие · Винуск · Вуннумин · Гинугаминг · Дир-Лейк · Ибаметунг · Касабоника-Лейк · Кашечеван · Ки-Вай-Вин · Кингфишер · Констанс-Лейк · Лак-Сёль · Лонг-Лейк 58 · Макдауэлл-Лейк · Мартин-Фолс · Матачеван · Маттагами · Миссанаби-Кри · Мус-Кри · Мускрат-Дэм-Лейк · Нескантага · Норт-Карибу-Лейк · Норт-Спирит-Лейк · Олбани · Пикангикум · Поплар-Хилл · Сачиго-Лейк · Сенди-Лейк · Слейт-Фолс · Флайинг-Пост · Форт-Северн · Уайтсэнд · Шапло-Кри · Эроленд Мохоки Аппер-Мохавк · Бей-оф-Куинт-Мохавк · Вахта-Мохавк · Лоуэр-Мохавк · Уокер-Мохавк Онайда Моравиан Теймса · Онейда Онондага Бэрфут-Онондага · Онондага-Клир-Скай Сенека Конадада-Сенека · Нихарондаса-Сенека   Коренное население (2006): 1 730 (индейцы: 1 225 · эскимосы: 30 · метисы: 385) 1,730 1,225 385 30 Микмаки Абегвейт · Леннокс-Айленд   Коренное население (2006): 141 890 (индейцы: 91 400 · эскимосы: 215 · метисы: 48 120) Анишинаабе (оджибве) Йеллоу-Куилл · Кавакатусе · Кинистин-Сото · Кисикусе · Коте · Паскуа · Сото · Те-Ки · Уайткэп-Дакота · Фишинг-Лейк Дене Баффало-Ривер · Берч-Нэрроус · Блэк-Лейк · Клируотер-Ривер-Дене · Фон-дю-Лак · Хэтчет-Лейк Кри Айленд-Лейк · Биг-Айленд-Лейк · Биг-Ривер · Вускви-Сипихк · Джеймс-Смит · Инглиш-Ривер · Камберленд-Хаус-Кри · Каноэ-Лейк-Кри · Кахкевистахав · Лак-Ла-Ронж · Маква-Сахгаиехкан · Мантриал-Лейк · Мускодай · Питер-Бэллантайн-Кри · Сакимай · Стерджеон-Лейк · Уотерхен-Лейк · Шол-Лейк Ассинибойны Кэрри-те-Кеттл · Литтл-Блэк-Бэр · Мусковпетунг · Оканесе · Оушен-Мэн · Пипикисис · Физант-Рамп-Накота Равнинные кри Ахтахкакуп · Бердис-энд-Окемасис · Витчекан-Лейк · Гордон · Дей-Стар · Ковессесс · Лаки-Мэн · Литтл-Пайн · Миставасис · Москито-Гриззли-Бэрс-Хед-Лин-Мэн · Мускег-Лейк · Мусковекван · Мусомин · Неканит · Онион-Лейк · Очаповасе · Паундмейкер · Пеликан-Лейк · Пиапот · Ред-Физант · Ред-Эрт · Свитграсс · Стар-Бланкет · Тандерчайлд · Уайт-Бэр · Уан-Эрроу · Флаинг-Даст Санти Стэндинг-Баффало · Вахпетон-Дакота · Мус-Вудс Хункпапа Вуд-Маунтин   Коренное население (2006): 20 635 (индейцы: 12 640 · эскимосы: 4 160 · метисы: 3 580) Дене Сахту: Бехдзи-Ахда (Колвилл-Лейк) · Делине (Форт-Франклин) · Тулита-Дене (Форт-Норман) · Форт-Гуд-Хоуп Тличо (Дог-Риб): Вха-Ти (Лак-Ла-Мартр) · Гамети (Рей-Лейкс) · Дечи-Лаотъи (Снейр-Лейк) · Дог-Риб-Рей (Рей-Эдзо) Чипевьян: Денину-Къуэ (Форт-Резольюшн) · Йеллоунайф-Дене (Йеллоунайф) · Лутсель-Къэ-Дене (Сноудрифт) · Солт-Ривер Эсклав: Дех-Гах-Готие (Форт-Провиденс) · Жан-Мари-Ривер · Кааги-Ту (Какиса-Лейк) · Лиидлии-Куэ (Форт-Симпсон) · Пехдзех-Ки (Ригли) · Самбаа-Къэ-Дене (Траут-Лейк) · Уэст-Пойнт · Форт-Лиард · Хаханни-Бутте  · Хей-Ривер Кучины (кутчин) Аклавик-Гвичъин · Гвичья-Гвичъин (Арктик-Ред-Ривер) · Тетлит-Гвичъин (Форт-Макферсон) Эскимосы Инувиалуит: Аклавик · Инувик · Паулатук · Сакс-Харбор · Туктояктук · Холмен

Денелер. Заттар. Табиғаттағы құбылыстар. 3 сынып

Оқу ісінің меңгерушісі

Уақыты:23.11.2015

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Денелер. Заттар. Табиғаттағы құбылыстар.

Мақсаты

оқушылардың табиғи және жасанды денелер мен олардың құрамы туралы, зат туралы, түсіктерін қалыптастыруына ықпал ету; балалардың өткен тақырып бойынша білімдерін тексеру; есте сақтау және ойлау қабілеттерін арттыру; Тірі және өлі табиғат денелерінің айырмашылығын, кез келген дене заттан тұратынын танып біледі.
Дене, зат және табиғи құбылыстардың өзгеруі кезіндегі өзара байланысты анықтайды.. адам ауа райы оны болжау туралы, заттар мен денелер туралы ұғым беру
Сабақ типі: жаңа сабақ
Сабақ әдісі: интербелсенді тақта, электрондық оқулық, салыстыру, талдау, сұрақ — жауап
Көрнекілік: суреттер, кесте

Күтілетін нәтиже

Психологиялық ахуал

Психологиялық дайындық

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Бүгін қай күн? Сәрсенбі —————— Қайырлы күн, балалар
Ертең қай күн? Бейсенбі —————- Қайырлы күн, мұғалімдер
Оят онда Сәрсенді ———————— Тыныш болып түніміз
Оят онда Бейсенді ———————— Ашық болып күніміз
Сабағынан қалмасын ——————— Сәттілікке толсын — ай

Мағынаны тану

Дене деген сөздің басқа да мағынасы бар екен. Бәріміз тақтаға қарап, дененің не екендігін түсініп алайық. ( электрондық оқулық арқылы тыңдау)
Не түсіндік? Дене деген не? Оның қандай түрлері бар екен? Зат деген не?
Осы сыныптың ішінде дене бар ма?
4. Оқулықпен жұмыс.
1 топ: 30 беттегі 1 — абзацты оқу. Денелер табиғи және жасанды дене екендігі жайлы оқиды. Суреттерін ажырату.
Тақтамен жұмыс Электрондық оқулықтан табиғи, жасанды денелерді ажырату
2 — топ: Денелер қатты, сұйық, газ тәріздес болады. Үстелдің үстіндегі тас, целлофандағы ауа, стақандағы суды көрсетіп қайсысына жататындығын айту.
3 — топ: Дене заттардан тұрады. Үстелдің үстіне 2 сызғыш ( ағаш, пластмасса), 1 қант, стақандағы су, өсімдік, ауа. Өсімдіктің құрамы күрделі.(су, крахмал, қант және басқа заттар бар. Адамдар мен жануарлар да әр түрлі заттардан тұрады. Кітап пен дәптер, қаламды дәлелдеу.
4 — топ: Сен білесің бе? айдары бойынша (балаларға қосымша карточка тарату)
Қайсы дене? Қайсы зат? Ажырат. Үстелдің үстіне сабын қою.
Сабын неден жасалған? Ерте кезде қазақ халқы қара сабынды алабота деген өсімдікті өртеп, малдың сүйектерін өртеп, өсімдіктің күлін және сүйектің майын қосып жасаған. Жасалған нәрсе түнімен тұрған. Сабынның мынадай пайдасы бар:
Егер жара шықса сол жерді сабынмен жуу керек. Иіс сабыннан гөрі кір сабынды пайдаланған дұрыс екен.
3 минут уақыт беру. Топтың жауаптарын тыңдау.
Енді біраз шаршаған шығармыз, сергіп дем алайық.

Жылдың неше мезгілі бар? Табиғаттаәр мезгілде қандай өзгерістер болады

4 топқа бөлініп жазу:1топ-күз 3топ-көктем

2топ-қыс 4топ- жаз

Сергіту сәті

3.Жаңа білімді бекіту : Оқулық бойынша 65 бет оқу, сұрақтарға жауап беру.

66 беттегі суреттер бойынша жұмыс:

Табиғат құбылыстарын ата

-адам табиғат құбылыстарын өзіне бағындылара ма? Дәлелде.

Адам қандай табиғи құбылыстарды өз пайдасына пайдалана біледі?

Тақырыптар:
1-өлі, тірі табиғат
2-табиғи, жасанды денелер
3-табиғат құбылысы

Сергіту сәті

Елді сүйген баламыз, —————— Біз талапты баламыз,
Білімнен нұр шашамыз. ————— Оқып — білім аламыз.
Әлкей, Қаныш атадай, —————- Заттар сырын ұғынып
Көп жаңалық ашамыз. —————- Ажырата аламыз.

Ой сергітеді,шашағандары басылады

Ой толғаныс

1 — топ: Жасанды денелерді пайдаланып, бүгінгі тақырыпқа сай әңгіме құра.
2 — топ: Берілген өлеңнің ұйқасын тап. ( тақтаға шығарып қою)
Дене деген немене? ———————Бізді қоршап тұрған
Достым білгің ………… ме? —————Өлі, тірі……………
Дене ………… баласы ——————-Дене неден тұрса
Зат …………. анасы ———————-Дейміз оны ……………….
Керекті сөздер: келе, заттың, дененің, табиғат, зат.
3 — топ: Мына заттарды пайдаланып не құрастыруға болады? ( шырпы, ермексаз, скрепка, қағаз, кубик, қағаз, трубочка, )
4 — топ: Жұмбақ құрастыру. Сендер бір денені ойлап, сол дененің атынан сөйлейсіңдер. Ол қандай заттардан тұратынын жұмбақтап айтасыңдар. Мен құмнан жасаламын. Әрбір үйде боламын. Мен болмасам үйдің іші қараңғы болады. Мен қай денемін?

8. Қорытынды.
Ал, балалар бүгін сабақта не үйренгендеріңді тексеріп көрейін. Бәріміз тақтаға назар аударайық.( Электрондық оқулықтан тапсырма орындау)
• Тапсырма: Денелер қандай заттардан тұрады? Жаңбыр судан,
• Тапсырма: Денелер қандай заттардан тұрады? Ұшақ металлдан
• Тапсырма: Не неден жасалады? Ауызша
• Логикалық тапсырма. Алабота мен шырпының суретін көрсету. Қандай байланысы бар?
( шырпымен алаботаны өртеп сабын жасайды)
9. Бүгін сабақта не білдіңдер? Не үйрендіңдер? (балалар өз ойларын айтады.)
10. Топ басшылары бағалайды.
11. Балалар осымен сабақ аяқталды. Үйге тапсырма: Бір дененің жасалу жолын қарастыру. Адамдарға дененің қандай заттан тұратындығын білу не үшін керек? Сұраққа жауап іздеу.

Үйге тапсырма

Мазмұндау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Сабақ жоспары Дүниетану сабағы Заттар. Денелер

Сабақ № 12

Сынып: 3

Пән: Дүниетану

Тақырыбы:

Денелер.Заттар

Мақсаты:

Оқушылардың денелер мен заттар туралы білімдерін кеңейту.Денелердің табиғи және жасанды болатынын, үш күйде кездесетіні туралы түсінік қалыптастыру.

Күтілетін нәтиже:

-Барлық заттар мен жанды организмдер дене деп аталатынын, дене заттардан тұратынын біледі.

-Дененің үш түрлі күйін және заттардың өзіне тән қасиеттерін анықтай алады.

-Топта жұмыс жасай алады.

Жұмыс түрі

Жеке, топтық

Қолданатын әдіс-тәсілдер

«Джигсо», «Шағын тест», «Білім пирамидасы», «Түн мен күн»

Керекті жабдықтар

интерактивті тақта, оқулық, қосымша материал, стикер.

№

Сабақ кезеңдері

уақыт

Барысы

Ұйымдастыру

2 мин

Психологиялық дайындық

Топқа бөліну. Таратпа қағаздар арқылы «Жыл мезгілдері», «Табиғи апаттар», «Табиғат құбылыстары» болып үш топқа бөлінеді.

Өткенді қайталау.

3 мин

Әр топ сұраққа жауап береді.

-Табиғат құбылыстарын атаңдар.

-Әр жыл мезгіліне тән табиғат құбылыстарын атаңдар.

-Табиғи апаттарға не жатады?

Қызығушылықты ояту

3 мин

Ребус шешу. (Шешуі: денелер, заттар)

Оқушылармен бірлесе сабақтың тақырыбын ашу, мақсаты мен міндетін айқындау.

Мағынаны тану

Ойын «Түн мен күн»

17 мин

5 мин

«Джигсо» әдісі бойынша оқулықтағы мәтін толығымен талқыланады

Мәтін алдын ала 4 бөлікке бөлінеді.

1. Дене. Табиғи және жасанды денелер.

2. Дененің үш күйі.

3. Заттар. Дене заттардан тұрады.

4. Заттардың қасиеттері.

Төрт оқушыдан үш негізгі топ құралады. Негізгі топ мүшелері 1,2,3,4-ке санау арқылы төрт сарапшы топқа бөлінеді. Әр сарапшы

топ өз бөлігін талқылайды. Негізгі топқа оралып топ мүшелерін сарапшы парағы бойынша талқылау қорытындыларымен таныстырады. Топта талқыланып болған соң, екі-үш топтың қорытындылары төмендегі сұрақтар бойынша айтылады.

Ойын «Түн мен күн» (Оқушылар «түн» дегенде көздерін жұмып қойылған сұраққа ойланады да «күн» дегенде жауаптарын айтады, түсіндіреді.)

— Дене деп нені айтады?

— Қандай денелер табиғи, қандай денелер жасанды деп аталады ?

— Дене қандай үш күйде болады?

— Заттар дегеніміз не?

-Заттардың қандай қасиеттері болады?

Дәптермен жұмыс

5 мин

Кестені толтыру.

-Сенің партаңның үстінде әртүрлі денелер жатыр.Олар қандай заттардан тұрады? Ол заттар қандай қасиеттерге ие.

Дене

Қандай заттан тұрады?

Қасиеттері

Бекіту

Бағалау

5 мин

Жеке жұмыс. Бес сұрақтық шағын тест.

1.Қоршаған ортадағы барлық нәрселер қалай аталады?

А) заттар Ә) денелер Б) құбылыстар

2.Барлық денелер қандай екі топқа бөлінеді?

А) тірі және өлі Ә) үлкен және кіші Б) табиғи және жасанды

3.Табиғи денелерді тап?

А) машина, балмұздақ Ә) бұлт, саршұнақ Б) кітап, үтік

4. Бірнеше заттан тұратын денені тап?

А) ауа Ә) дәптер Б) кесе

5. Сәйкестендір

сүт газ

темір сұйық

ауа қатты

Өзін өзі тексеріп, бағалау критерийлері бойынша бағалайды.

«5» — бес дұрыс жауап

«4»- төрт дұрыс жауап

«3» — үш дұрыс жауап

«2» — екі дұрыс жауап

Рефлексия

4

мин

Сабақтың мақсатына оралу

-Бүгін сабақта алдымызға қойған мақсатымызға жеттік пе?

-Сабақта не ұнады?

-Не қиын болды?

«Білім пирамидасы» әдісі

Әрбір оқушы өзінің білім пирамидасын құрады. Өтілген «Денелер. Заттар» тақырыбы бойынша алған білімдерін жазады. Тақтаға іледі.

Үйге тапсырма

1 мин

Мәтінді оқу, дәптердегі 1-кестені толтыру.

-Қандай қатты, сұйық және газ тәрізді денелерді білесің?

Көрнекіліктер

Кестені толтыр

Дене

Қандай заттан тұрады?

Қасиеттері

1-сарапшы топ.

-Дене дегеніміз не?

-Барлық денелерді қандай екі топқа бөлеміз?

-Суретті қарап табиғи және жасанды денелерді ата.

2-сарапшы топ.

• — Денелер қандай үш күйде болуы мүмкін?

• -Суреттегі заттар қайсысына жататынын анықта..

• — Мысалдар келтір.

3-сарапшы топ.

-Зат дегеніміз не?

-Дене неден тұрады?

-Мысалдар келтір.

4-сарапшы топ.

-Заттардың қандай қасиеттері болады?

-Мысалдар келтір.

«Жанұя» тобы

1. Дене дегеніміз не? Денелерді қандай екі топқа бөлеміз?

2. Денелер қандай үш күйде кездеседі?

3. Дене неден тұрады? Зат дегеніміз не?

4. Заттардың қандай қасиеттері болады?

«Жанұя» тобы

1. Дене дегеніміз не? Денелерді қандай екі топқа бөлеміз?

2. Денелер қандай үш күйде кездеседі?

3. Дене неден тұрады? Зат дегеніміз не?

4. Заттардың қандай қасиеттері болады?

«Жанұя» тобы

1. Дене дегеніміз не? Денелерді қандай екі топқа бөлеміз?

2. Денелер қандай үш күйде кездеседі?

3. Дене неден тұрады? Зат дегеніміз не?

4. Заттардың қандай қасиеттері болады?

Адам ағзасындағы энергия мен зат алмасу

Зат алмасу  ағзаның барлық жасушаларында, ұлпаларында, органдарында жүреді. Ол адам өмірін сақтауға және ішкі ортаның тұрақтылығын сақтауға әсерін тигізеді. Зат алмасу процесі кезінде пайда болған заттар жасушалар мен тканьдерді құру үшін қажет. Зат алмасудың мынадай түрлері болады: су, минералды заттардың, витаминдердің, ақуыздардың, майлардың, көмірсулардың алмасуы. Зат алмасу процестері бір – бірімен күрделі биохимиялық реакциялар арқылы тығыз байланысты. Бұл реакциялардың бәрі орталық жүйке жүйесі арқылы, гармондардың көмегімен реттеліп отырады. Зат алмасу процесі кезінде бөлініп шыққан энергия адам ағзасындағы биохимиялық реакциялардың жүруіне және жылу мен механикалық энергия жоғалтуына кетеді. Зат алмасу кезінде ағза жоғалтқан энергиясының орнын толтырады. Энергия адам ағзасына өмір сүру үшін қажет. Зат алмасу бір – біріне қарама қарсы екі түрлі процеспен анықталады. Ассимиляция және диссимиляция, бұл процестер ағза мен қоршаған орта арасындағы қарым- қатынасты үздіксіз тоқтатпай жүргізіп тұрады.

Ассимиляция дегеніміз ағзаға керекті қоректік заттардың синтезделуі. Олар ағзаның өсуіне және жетілуіне қолданылады. Бұл заттар күнделікті тағамдармен түсіп отырады. Ассимиляция көзі тамақ болып табылады.

Диссимиляция дегеніміз заттардың ыдырауы, олардың оттегінің көмегімен тотығып, қышқылданып, ағзадан шығарылуы. Бұл екі процесс ағзада үздіксіз жүріп тұрады және бір – бірімен өте тығыз байланысты. Өмірдің кейбір кезеңдерінде бұл тепе – теңдік бұзылады. Өсіп, жетіліп келе жатқан балалар мен жасөспірімдер ағзасында ассимиляция процесі, диссимиляция процесіне қарағанда басым болады. Энергия – калория немесе джоульмен өлшенеді. Энергия көзі – тамақ болып табылады.

Энергетикалық баланс

Энергетикалық баланс деп адамның тамақтанудан пайда болған энергиясы мен жұмсалған энергиясының, яғни ағзадан шығарған энергиясының арасындағы қатынасты айтады. Егер адам ағзасына тәулігіне тамақтанудан пайда болған энергия, ағзадан шығарылған энергиядан кем болса, ол кезде теріс энергетикалық баланс болады. Бұл кезде адам азады. Егер адам ағзасында тәулігіне тамақтанудан пайда болған энергия, ағзадан шығарылған энергиядан көп болса, ол кезде оң энергетикалық баланс болады. Бұл кезде адам  семіреді, денесінің салмағы көбейеді. Ол қан қысымының көбеюіне және атеросклероз ауруының пайда болуына әкеліп соғады. Сонымен теріс немесе оң энергетикалық баланс адамның денсаулығына теріс әсерін тигізіп, зат алмасу процесінің бұзылуына себеп болады және жүйелердің функционалды және морфологиялық өзгерістеріне әкеледі. Егер адам ағзасында тәулігіне тамақтанудан пайда болған энергия ағзадан шығарылған энергиямен тепе – тең болса, онда тура энергетикалық баланс болады. Бұл кезде адамның салмағы өзгермейді.

Ағзаның энергия жоғалтуы

Ағзаның энергия жоғалтуы: негізгі зат алмасудың, тамақ тағамдарың арнайы — динамикалық әсері, дене және ой еңбегімен істейтін жұмысқа байланысты жұмсалған энергияның қосындысынан тұрады. Негізгі зат алмасу мен арнайы-динамикалық әсеріне жұмсалатын энергия адамның ырқымен реттелмейді, сондықтан оны реттеуге болмайтын энергия жоғалту деп атайды. Жұмыс істегенде, спортпен шұғылданғанда немесе басқа да бір жұмысты орындауға  кеткен энергия адам ырқымен реттеледі, сондықтан адам өзінің жұмыс қабілетіне байланысты істейтін жұмысының көлемін көбейтіп немесе азайта алады.

Негізгі зат алмасу – ол ішкі органдардың және жүйелердің жұмысына жұмсалатын энергия. Неізгі зат алмасу көлемі әр адамда әр түрлі болады. Негізгі зат алмасу – бұл адам ағзасының жұмысына жұмсалатын энергия. Негізгі зат алмасудың энергия көлемі бұлшықет және жүйке жүйесінің тынығу кезі мен адамды ыңғайлы жағдайда жатқызып, ыңғайлы температурада (20°С) және адам аш кезінде анықталады. Ол орташа салмақтағы ересек ер адам үшін – 170 килокалория (ккал), ересек әйел адамдар үшін – 1400 килокалория. Негізгі зат алмасу адамның жынысына, жасына байланысты өзгеріп тұрады. Әйелдердің энергия жоғалтуы, еркектерге қарағанда 10-15% аз. Балардікі үлкен адамдарға қарағанда 10-15% көп. Тамақ тағамдарының арнайы – динамикалық әсері – тағамдар ағзада қоректік заттарға айналған кезде, ағзада тотығу процесінің күшеюіне байланысты энергия жоғалту көбейеді. Тамақ қабылдаған кезде энергия жоғалту зат алмасудың күшеюімен бірге жүріп отырады. Аралас түрде тамақтанған кезде ағзада негізгі зат алмасудың тәуліктік мөлшері 10-15% -ға артады. Тағамдық заттар негізгі зат алмасуға әр түрлі әсер етеді: мысалы, ақуыздар 30-40%, майлар 4-14%, көмірсулар 4-7% негізгі зат алмасуды көбейтеді.

Ауыр дене және ой еңбегі кезіндегі энергия жұмсалуы (реттелетін энергия жұмсау). Жұмсалатын энергияның мөлшері адамның істейтін жұмысына және оның ауырлығына байланысты. Қазіргі кезде өндіріс орындарының механизациялануына, автоматизациялануына байланысты адам жұмысқа көп энергия жоғалтпайды. Біздің елімізде, халықтарды мамандығына, жұмысының ауырлығына, жынысына, энергия жұмсалуына байланысты 5 топқа бөленеді. Бұл жерде адамның жасы және жынысы ескеріледі (№3-кесте).

Ағзаның энергия жоғалтуын зерттеу әдістері

Адамның энергия жоғалтуын анықтау үшін тура және тура емес калориметрлік әдіс және санау әдісі қолданылады. Ол бөлінген жылуды өлшуге негізделген. Осы мақсатта калориметрлік камера қолданылады, адамды сол камерада ұстайды. Камераға кіретін және шығатын трубалардағы су температурасы айырмашылығының көмегімен тексеріп жатқан адамнан бөлінген жылудың мөлшерін анықтайды. Ағзада жүретін қышқылдану процесі оттегін қолданып, көмірқышқыл газын бөліп шығаруға байланысты. Қолданған оттегін және бөлінген көмірқышқыл газының мөлшерін есептеу арқылы ағзаның шығарған энергиясын анықтайды.  Ақуыздар, майлар, көмірсулар жылу бөлу қасиетімен ерекшеленеді, яғни қышқылдану процесі кезінде белгілі мөлшерде жылу бөліп шығарады. 1 г ақуыз, 1 г көмірсу толығымен қышқылданған  кезде 16,7 кДж немесе 4 ккал энергия бөліп шығарады, ал 1 г май толығымен қышқылданған кезде  —  9 ккал  энергия бөлініп шығады. Тағамдық заттар қышқылданған кезде шығарылған жылуды – «калориялық коэффициент» деп атайды. Калориялық коэффициенттің көмегімен және тағамдық заттардың мөлшерінің көмегімен адам тәулігіне қанша энергия мөлшерін қабылдағанын анықтауға болады. Санау әдісінен ең кең тараған әдіс – ол хромометраж әдісі, бұл кезде белгілі бір жұмысқа қанша уақыт кететін білу керек. Алынған хромометриялық көрсеткіштерді әр түрлі жұмыс кезінде энергия жоғалту сызбасының көмегімен, адамның тәуліктік энергия жоғалтуын анықтауға болады. Бұл кезде зат алмасуды санайтын сызба қолданылады. Бұл кестеде адамның жасы, жынысы, бойы, салмағы есепке алынады. Соңғы кезде кең қолданылып жүрген әдіс – ол алиментарлы энергометриялық әдіс, нақты тамақтану деңгейін есепке алу негізінде санайды, адам салмағының динамикасы, метаболизм процесінің белгілі бір уақыт арасындағы жағдайын есепке алады. Бұл әдістің мағынасы мынада, егер адамның салмағы зерттеу кезінде тұрақты болса, онда ағзаның энергия жоғалтуы жеген тамағының калориясына сай. Бұл әдіс орындауға жеңіл және энергия жоғалту басқа тура емес калориметрлік әдістермен анықталған мөлшерге жақын болады. Шатерников – Молчанова әдістері, яғни газ алмасуды зерттеу – бұл әдіс ең көп тараған әдіс. Әдеби, баспа қызметкерлері, мәдени-ағарту саласының жұмысшылары, жоспарлау және есептеу бөлімінің қызметкерлері, іс қағаздарын жүргізушілер.

Физиологиялық қажеттілікке кететін энергия мөлшері мен тағамдық заттардың мөлшерін ұсыну

Тағамдық заттарға деген қажеттілік  және энергия мөлшері адамның жасына, жынысына және жұмысына байланысты ұсынылады. Жұмысқа жарамды топтпр арасында физиологиялық қажеттілікті анықтауды 5 топқа бөле отырып, олардың жұмысының қарқындылығына, тәуліктік энергия жұмсалуына, жұмыс барысының жүйке жүйесіне әсеріне, тағы да басқа ерекшеліктеріне байланысты анықталған. Қазіргі кездегі техниканың жетістіктеріне байланысты жаңа жұмыстар болса, олар қайта қаралып, толықтырылады, тобы қайтадан анықталады. Қазіргі кездегі жұмыс қарқындылығына байланысты әр топтағы мамандықтарға тоқталамыз. 1 – топқа  негізінен ой еңбегімен айналысатын адамдар жатады: өндірістердің және кәсіпорындардың басшылары, инженерлік-техникалық жұмысшылар, медицина қызметкерлері, дәрігер-хирургтерден басқалары, мейірбикелер, санитаркалар, мұғалімдер, тәрбиешілер, ғылыми қызметкерлер. 2 – топқа жеңіл дене еңбегімен айналысатын қызметкерлер жатады: жеңіл дене еңбегімен айналысатын инженерлік-техникалық қызметкерлер, автоматтандырылған процестерде жұмыс істейтін қызметкерлер, цехтарда жұмыс істейтіндер, радиоэлектроника саласының қызметкерлері жұмысшылары, тігіншілер, агрономдар, зоотехниктер, ветеринарлар, сатушылар, өндірістік тауарлпр дүкенінің сатушылары, халыққа қызмет көрсету саласының қызметкерлері, мәдени-қызмет саласында жұмыс істейтін адамдар, сағат өндірісі саласының қызметкерлері, байланыс және телеграф қызметкерлері, оқытушылар, дене шынықтыру және спорт инструкторлары, бапкерлер. 3 – топқа орташа ауыр жұмыс жасайтын қызметкерлер жатады. Темірді өндейтіндер және станокта жұмыс істейтіндер, ағаш өңдеумен айналысатын жұмысшылар, слесарьлар, станокта істейтіндер, өндіріс қондырғыларын жөндейтіндер, наладчиктер, настройщиктер, дәрігер-хирургтар, химиктер, жеңіл өнеркәсіп қызметкерлері, тамақ өнеркәсібінің қызметкерлері, коммуналдық-тұрмыстық қызмет көрсету саласының мекемелерінің қызметкерлері, қоғамдық тамақтану орындарының қызметкерлері, азық-түлік тауарлары дүкенінің сатушылары, трактор және ауылшаруашылық бригадирлері, теміржошылар, су жүйесінің қызметкерлері, авто – және электр көлік жүргізушілері, көтеру көлік механизмінің машинистері, полиграфистер, әр түрлі автокөлік жүргізушілері.  4 – топқа ауыр дене еңбегімен айналысатын қызметкерлер: құрылыста жұмыс істейтіндер, ауылшаруашылық қызметкерлері мен механизаторлары, жер үсті тау-кен қызметкерлері, мұнай және газ өнеркәсібінің қызметкерлері, металлургтер, құймашылар, целлюлоза – қағаз және ағаш өңдейтін өнеркәсіп қызметкерлері, ағаш кесушілер, плотниктер, құрылыс материалдарын шығаратын өнеркәсіп қызметкерлері. 5 – топқа өте ауыр дене еңбегімен айналысатын қызметкерлер: жер асты тау-кен қызметкерлері, ағаш ұсталары, ауыр дене еңбегімен жұмыс істейтіндер. Шахтерлер, ағаш құлататындар, ағаш өңдейтіндер, орманда ағаш кесетіндер, тас қалайтындар, бетон дайындаушылар, жер қазатындар, тасты өңдеушілер, жер қазушылар, жүк тиеушілер, еңбектері механизацияланбаған құрылыс жұмысшылары және жүк тасымалдаушылар. Бұл топтарға бөлу барлық мамандықты қамтыған, бірақ кез келген мамандыққа жақын мамандықты осы топтамадан табуға болады. Ер кісілерге қарағанда әйелдер ағзасында зат алмасу процесі жай жүреді және дене салмағының аздығына байланысты энергияға сұраныс 15%  -ға төмен болады. Ауыр дене еңбегімен айналынсатын жұмысшыларға және жүйке-психика жүйесіне әсер ететін жерде жұмыс істейтіндерде энергияға деген сұраныс басқаларға қарағанда жоғары және көбірек  болады. Энергияға сұранысты анықтаған кезде, еңбекке жарамды ересек адамдарды жасына қарай мынадай үш категорияларға бөледі: 18-29 жас, 30-39 жас, 40-59 жас. Адамдарды осылай жасына байланысты категорияға бөлудің негізі ретінде ағзада болатын зат алмасу процесінің адамның жасына байланысты ерекшеліктері. Мысалы, 18-29 жас арасында зат алмасу процесі адамдардың өсуі  мен даму процестерінің аяқталмауына байланысты ерекшеленеді, олар өсіп, физикалық жетіліп жатқан ағзада болғандықтан оларда энергия көп жұмсалады. Энергияға деген қажеттілікті анықтаған кезде адамның 18-60 жас аралығында ең дұрыс  орташа салмағы ер адамдар үшін – 70кг, ал әйел адамдар үшін 60 кг энергияға деген қажеттілік адамның 1 кг салмағына есептелген. Энергияға деген қажеттілік адамның 1 кг салмағына әйел адамдар мен еркек адамдарға бірдей және жұмыс қарқындығына байланысты 1-топқа 167,4 кДж (40калория),  2-топ – 179,9 кДж (43ккал), 3-топ – 221,7 кДж (53 ккал), 5-топ – 255,2 кДж (61 ккал). №3 кестеде еңбекке жарамды топтардың тәуліктік энергияға қажеттілігі жұмысының ауырлығына байланысты берілген. Бұл келтірілген энергияға деген қажеттілік адамның негізгі тамақтық заттар ақуыз, май, көмірсуға деген қажеттілігін анықтауға себеп болды. Бұл жағдайда барлық топтағы ересек кісілерге тәуліктік қуаттылықты пайызбен алғанда 11-13% ақуыздар, 33% майлар, қалған мөлшерін, яғни 50-55% көмірсулар құрайды. Осы есептеулер негізінде негізгі тағамдық қажеттілігі туралы нұсқау берілді. Ішетін тамақтың көлемі мен жұмсалатын энергия көлемі сай болуы үшін, ішетін тамақтың энергетикалық құндылығы туралы мәлімет қажет.

Тақырып бойынша сұрақтар

1. Адам ағзасындағы зат алмасу түрлері.
2. Ассимиляция дегеніміз не?
3. Диссимиляция дегеніміз не?
4. Балалар ағзасында басым жүретін процес.
5. Оң және теріс энергетикалық баланс дегеніміз не?
6. Адамның еркімен реттелмейтін энергия жоғалту дегеніміз не?
7. Негізгі зат алмасу дегеніміз не? Ол қалай анықталады.
8. Тағамның арнайы – динамикалық әсері дегеніміз не?
9. Егде адамдар ағзасында басым жүретін процес.
10. Энергетикалық баланс дегеніміз не?
11. Энергетикалық баланс түрлері.
12. Ағзаның энергия жоғалту түрлері.
13. Ағзаның энергия жоғалтуын зерттеу әдістері.
14. Адамдарды істейтін жұмысының түріне байланысты топтарға бөлу.

Вконтакте

Facebook

Twitter

Мой мир

Zat Cenneti ne demektir? | Sorularla İslamiyet

Değerli kardeşimiz,

Cennette böyle bir derecenin olduğuna dair bir rivayet bulamadık.

Ancak, kainatın fani olduğu, kendi varlıklarının olmadığı ve bütün varlıkları Hakk’ın varlığı olarak görmeye vahdet-i vücud , bu görmeden zende edilen .

Vahdet-i-vücudu ve Allah’tan başka hiçbir varlık yoktur fikrini benimseyen bazı tasavvuf ekolünün; Fenafillah, yani Allah’ta fani olmak , insanın bütün benliğini ve nefsani arzularını eritip Allah’ın varlığında kaybolması görüşüdür.

Вахдет, birlik manasına geliyor. Zıddı «kesret» , yani çokluk. Кесрет тевхид эдилир ве ортая вахдет çıkar. Birbirinden ayrı beş harfi tevhid eder, bir araya getirirseniz, bu vahdetten bir kelime çıkar ortaya. Beş on kelime bir araya geldi mi bir cümle olurlar. Cümleler Sayfada, Sayfalar Kitapta vahdete ererler. Kitap ortaya çıktı mı artık на binlerce kelime bir tek isimle anılır.

Kainat kitabı denilen bu alemde, bu mana daha güzel şekilde kendini gösteriyor.Yüzlerce dal bir aaç olarak karşımıza çıkarken, milyarlarca hücre bir bedende birleşiyorlar. На iki gezegen «Güneş Sistemi» oluyor. Sayısız denecek kadar yıldız, Samanyolu’nu meydana getiriyor.

Arzı, semayı, cennet ve cehennemi, melekleri ve ruhaniyatı, arşı ve kürsîyi, kısacası bütün varlık alemini birlikte düşündüğümüzde, bütüden bu kesret alemininâ yldıı Sonsuz eşya yedi sıfatta tevhit eder. Hepsi aynı irade ile aynı kudret ile vücut bulmuşlardır.Bu yedi sıfat ise aynı zatın sıfatlarıdırlar. İlim başkasının da irade başkasının olamaz. Bu noktaya geldiğimizde, karşımızda kelime-i tevhidi buluruz: Lâ İlâhe illâllah …

Bu mukaddes kelâm, tevhid-i ulûhiyyeti ifade eder. Bütün varlık âleminin İlâhı, yâni Mabudu, Rabbi, Hâlıkı, Râzıkı, Mâliki birdir . Vücut ве вахдет (варлик ве бирлик) O’nun sıfatlarıdır.

O’nun yarattığı bir varlık da vücut sıfatına kavuşmuştur, ama bu varlık onu yaratanın varlığı cinsinden değildir.İşte bu hakikati zihinlerde iyice yerleştirmek içindir ki, Allah’ın mukaddes varlığı için «vacibü’l-vücud», mahlûkatının varlığı için ise ‘lırünıkı.

Vacib; varlığı kendinden olan, bir başkasının var etmesiyle yaratılmaktan münezzeh bulunan, ezelî ve ebedî var olan Allah’ın varlığı.

Мюмкин; varlığı, yaratıcısının var etmesiyle tahakkuk eden, o dilediğinde hemen yok olmaya mahkûm, bu cihetle varlığı ile yokluğu yaratıcısınının kudretine bullının maşitı.

İşte vahdet-i vücud meşrebindeki bir velî, Üstad Bediüzzaman’ın ifadesiyle «Vacibü’l-Vücu’dun vücuduna hasr-ı nazar edip, sair mevcudatı o Vacibü’l-vücudatı, g. lâyık olmadıına hükmeder ».

Bu sevgili kul, Rabbine yakınlaşmada mesafeler kat ede ede, «istiğrak» dediğimiz manevî bir sarhoşluk hâline girer, kendinden geçer. Artık kendisinin çok gerilerinde kalmış olan mahlûkatı inkâr edercesine «lâ mevcude illâ hu» yani «O’ndan başka varlık yoktur» der.

Bu sözün cezbe hâlinde, manevî sarhoşluk hâlinde söylendiği açıktır. Zira, O’ndan başka varlık olmasa, bu sözün de söylenememesi gerekirdi. Ama bu sözü söyleyen zat o anda bunu da düşünecek halde değildir. Nitekim o halden çıkıp kendine geldi mi artık böyle söylemez olur.

Vahdetü’l-Vücut için, Mesnevî-i Nuriye’de «Tevhidde istiğraktır ve nazara sımayan bir tevhid-i zevkîdir». байрулур. Бу meşrebin akıl ile izah edilemeyeceğine dikkat çekilir.Lem’alar’da ise «lâ mevcude illâ hu» denilmesi, güneşin aksini ve timsalini tutan parlak bir ayineye güneş denilmesine benzetilir. Бу harika teşbihi бир derece açmak isteriz.

Bir aynayı güneşe karşı tuttuğunuzda, güneş o aynada görünür. Onun nuruyla ayna da aydınlanır. О да ışık saçmaya başlar. Бу айна шуурлу олса, гюнешин нуруну калбинде ташир, она иман эдер ве кендисиндеки бутюн ренклерин, ışığın, хараретин хеп ондан гелдиğини билир, она миннеттар олур. Бу şuurlu aynanın güneşe doğru yaklaştığını farz edelim.Yaklaştıkça güneşten daha fazla ışık alacak, daha çok parlayacak, diğer yandan, daha fazla ısınacak, yanacaktır. Айна güneşe yaklaştıkça onda, güneşin görüntüsü dışında kalan saha gittikçe azalır. Ve sonunda aynanın tamamı güneşin nuruyla dolar. Artık onun kalbinde başkasına yer yoktur. Yaklaşma devam ettikçe, ışığın şiddetinden ayna kendini göremez olur; şiddetli hararet ве нур ile kendinden geçer, istiğrak hâline girer. Artık ne kendisi kalmıştır ortada, ne de ışığı. Ее yanı güneşle sarılmış ve o, güneşten başka bir şey göremez olmuştur.İşte o ayna bu halde iken, «Güneşten başka bir şey yoktur.» дерсе, бу онун mânevî sarhoşluğunun ifadesidir. Bu sözü akıl ile tartmak ve ona göre bir hüküm vermek doğru değildir.

O bu hâlinde mâzurdur, söylediğinden mesul değildir. Зира ортада mesul olacak nefis kalmamıştır.

İşte burada keyfiyetini aklın idrak ve lisanın izah edemeyeceği bir yakınlık sahnesiyle karşı karşıyayız. Velînin Rabbine yaklaşması … O’nun cemal tecellileriyle kalbin muhabbete gark olması ve celâl tecellileriyle nefsin, enaniyetin, şahsî varlıın eriyip tükenmesi hâli…

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet

,

Затой etmek nedir пе demek Зат etmek hakkında bilgiler

Бу sayfada Затой etmek nedir Зат etmek п demek Зат etmek Ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Зат etmek anlamı tanımı açılımı Зат etmek hakkında bilgiler Resimleri Зат etmek sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca İngilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz.

Зат этмек недир, Зат этмек не демек

Yerel Türkçe’deki anlamı:

Kesici gereçleri bilemek, çeliklemek.

Zat etmek anlamı, tanımı

Etme : Etmek işi

Etmek : Bir işi yapmak. «İyi, kötü» zarflarıyla birlikte davranmak. Демек, сойлемек. Eşit değer kazanmak. Birini bir şeyden yoksun bırakmak. Küçük я да büyük abdestini yapmak. Булмак, эришмек. Herhangi bir değerde olmak. Kötülükte bulunmak.

Зат : Киши. Кенди, öz.

eliklemek : elik dikerek ağaç yetiştirmek.

elikleme : eliklemek işi.

Bilemek : Kesici aletlerin ağzını çark, zımpara, eğe, bileği taşı vb.nde keskinleştirmek, keskin duruma getirmek, kılağılamak, zağlamak. Güçlendirmek, etkisini artırmak.

Кешичи : Kesme işini yapan kimse. Futbolda savunmanın önünde görev yapan ve topu kesip dağıtan oyuncu, стопер. Kasaplık hayvanları kesen kimse. Kesme işinde kullanılan araç.

Bileme : Bilemek işi.

Челик : Su verilerek çok sert ve esnek bir duruma getirilebilen, birleşiminde az miktarda karbon bulunan demir ve karbon alaşımı, polat.Bir ağacı aşılamak amacıyla hazırlanmış dal. Bu alaşımdan yapılmış. Gemilerde, üzerine halat veya ip geçirip tutturmaya yarayan, ağaç veya metalden yapılmış kısa değnek. Çocukların çelik çomak oyununda ucuna çomakla vurarak havaya kaldırdıkları iki tarafı sivri, kısa değnek. Kısa kesilmiş dal. Kök salması için yere dikilen dal. Zayıf fakat güçlü (vücut).

Гереч : Belirli bir işi yapmak için kullanılması gereken maddeler, malzeme, materyal.

Kesi : Kesilmiş yer.Ortaklık, yarıcılık: Tarlayı kesiye verdim. Çamaşır. Гийси, Эльбисе. Ucu eğik baston, sırık.

Gere : Meyve dallarını eğmek ya da davarları yakalamak için kullanılan ucu çengelli uzun sırık. Генис. Ağız kavgası, çekişme.

Желчь : Да, де, дахи. Birlikte. Üstelik.

eli : Mısır sapı: Tarladan bu çelileri toplattırmak lâzımdır. Кечи яврусу: eli küçük iken sevilir. Dalga taşıyıcı ortamın sürücü kaynağa karşı gösterdiği hızla oranlı direni kuvvetinin oranlıluk değişmezi.

Diğer dillerde Zarnanuyumsuz bilgisayar anlamı nedir?

İngilizce’de Zarnanuyumsuz bilgisayar ne demek? : асинхронный компьютер

,

ZAT: Продажа

Продается доменное имя zat.com

Я не профессиональный продавец доменов, я компьютерный ученый и предприниматель, который основал компанию под названием
Зат в середине 90-х, именно поэтому я стал владельцем такого потрясающего трехбуквенного доменного имени.
Компания была куплена, но мне удалось выкупить название (было недешево — шестизначное).
Если вы заинтересованы в покупке этого доменного имени, напишите нам
wm zat.com
(предложения lowball будут смеяться).

Помимо короткого доменного имени, Zat также легко произносится и имеет дополнительное преимущество.
не является общеупотребительным английским словом, поэтому вы можете получить на нем товарный знак (у меня был зарегистрированный товарный знак в
90-х, но если вы купите домен, я с радостью передам любые права на имя).
Зат также является отличным акронимом.
Например, если вы занимаетесь туристическим бизнесом, это может означать « Z to A Travel «.
(компания, которая переворачивает туристический бизнес с ног на голову).Или, если два человека по имени Зак и Том хотят начать бизнес, им повезло!
И, как показано на изображениях ниже, вы также можете создавать логотипы, используя вездесущий в Интернете знак «@»
(и добро пожаловать на эти изображения).

Хотя «зат» может не быть обычным словом в английском языке, оно имеет значение в некоторых других языках.
Например, на индонезийском языке Zat означает « то, в чем заключается особая сила вещи ».
и используется там для таких вещей, как витамины.

Собственно, именно поэтому мне принадлежит это доменное имя.Я основал компанию, которая создавала передовые инструменты программирования на Java,
а индонезийский — это язык, на котором говорят на острове Ява.
Название привлекло много внимания: мы даже выиграли «Инструмент года для программирования»,
и были приобретены до того, как мы выпустили наш первый коммерческий продукт.

Еще одна замечательная особенность имени Zat в том, что с его помощью можно создавать множество слоганов, например
Zat — это Zat , Zat — это правда , а Zat — это все, что она написала .
Когда вы владеете именем Zat, может начаться преобразование в .Ваш продукт может выполнять сканирование Zat .
Ваши пользователи могут стать bodhiZattvas и достичь Zatori .
Когда вы приобретете имя, вы можете отпраздновать это, бросив Zaturnalia .
Это универсальное слово .
На самом деле, у Луи Армстронга была популярная праздничная песня под названием
«‘Затаешь ты Дед Мороз?»

Другие доменные имена вас не подводят? С Zat вы, наконец, можете быть Zatiated .
Вы даже можете достичь точки Zaturation и получить визуализацию insenZate .Или, может быть, вы inZatiable , потому что у вас так много Zattitude .
С Zat ваш Zatisfaction гарантирован.

Не соглашайтесь на airZats , когда вы можете получить Zat, который вам нужен .

Зат там где это @

,

Зат Недир? Зат не демек?

Зат Недир? Зат не демек?

1-) Allahü teala zatı ile vardır. Varlığı kendi kendiyledir. Şimdi var olduğu gibi, hep var idi ve hep var olacaktır. Varlığının önünde ве sonunda yokluk olamaz. Çünkü, O’nun varlığı lazımdır. (Мевлана Халид-и Багдади)

2. Киши, Шахис.

2-) Kimse, kişi
Örnek: Tanıdıklarımdan bir zat, meyveleri hiç sevmez.A. Haşim

3-) Kendi, öz
Örnek: Evvelki gün gelen kadın sizi istiyor, zatınızla konuşacakmış. С. М. Алус

4-) Кн. öz

Bu bilgi faydalı oldu mu?

Kelime Türü Nedir?

Бу келиме Дини бир Теримидир.

Дигер Диллердеки Анламлары

İngilizce

Человек.

İngilizce

Индивидуальное кимсе.

İngilizce

Kişi.

İngilizce

Индивидуальный.

İngilizce

Essense.

İngilizce

Сердце.

İngilizce

Core.

İngilizce

Личность.

Sizde içinde
Зат
kelimesi geçen bir şeyler paylaşın!

Zat kelimesi anlamı 754 defa okunmuştur.[248218]

,